Krzysztof Szczygieł

Autor jest Prezesem Polskiego Instytutu Data Center S.A. i ekspertem w CENELEC TC215 WG03 w zespole opracowującym zespół norm EN 50600 „Data centre infrastructure and facilities”

Terminologia – data center czy to coś znaczy?

Terminologia w obszarze zagadnień objętych wspólnym pojęciem „data center” nastręcza jak zwykle wiele trudności. Już sam termin angielski jest używany dwojako – jako „data center” lub „data centre”. W angielskiej wersji wersję „data centre” należałoby uznać za bardziej odpowiednią ponieważ tak jest używana w normach europejskich z serii EN 50600 (i brytyjskich BS-EN 50600).
W powszechnym użytku, w języku polskim są trzy określenia – data center, serwerownia i centrum przetwarzania danych.
Poprawnym określeniem, z punktu widzenia formalnego jest „centrum przetwarzania danych” ponieważ takie właśnie tłumaczenie terminu „data centre” zostało przyjęte w normie PN-EN 50600-1.
Formalna strona, formalną stroną, ale w polskiej wersji, jak zresztą w wielu innych przypadkach najsilniejszą formę potoczną ma anglicyzm „data center” w tej właśnie formie. Nie dyskutujemy tu oczywiście o tym czy tak jest lepiej czy nie, ale jedynie o tym jak rozumiemy terminy z tego zakresu.
Wymiennie z „data center” bardzo często spotyka się określenie „serwerownia” jako przekształconą formę z „server room”. Czasami, choć rzadko spotyka się określenie „sala komputerowa” (od „computer room”). Wbrew pozorom byłoby to bardziej odpowiedni zamiennik pojęcia centrum przetwarzania danych niż serwerownia ponieważ „computer room space” (EN 50600-1 p.3.1.7) to określona w normie „strefa przetwarzania danych” (PN-EN 50600-1 p.3.1.7). Co prawda, strefa przetwarzania danych jest tylko częścią (wprawdzie najważniejszą) centrum przetwarzania danych, ale „server room” w normalizacji nie jest używany.
Istnieje jeszcze termin „ośrodek obliczeniowy”, który historycznie byłby najbardziej odpowiedni albowiem było to pierwsze polskie określenie obiektów tego typu. Jednakże, w aktualnym ujęciu termin ten używany jest w kontekście archaicznym. Jest dość rzadko używany i stawia przed oczami w miejsce nowoczesnej infrastruktury raczej olbrzymich rozmiarów maszyny matematyczne starego typu niż nowoczesne serwery. Trzeba jednak zauważyć, że odpowiadające, niemieckie określenie „Rechnenzentre” (DIN-EN 50600-1) przetrwało próbę czasu i jest obecnie używane. Z kolei francuskie „de centres de traitement de données” to nasze centrum przetwarzania danych nieomal dosłownie.

Osobną kwestią jest sama definicja centrum przetwarzania danych. W zależności od normy określenie to nieco się różni i tak:
• Wg PN-EN 50600-1 (p.3.1.9)
Centrum przetwarzania danych (ang. data centre) to:
budowla lub zespół budowli przeznaczone do zgrupowania pomieszczeń, połączeń i obsługi urządzeń techniki informacyjnej oraz sprzętu sieci telekomunikacyjnych zapewniających usługi przechowywania, przetwarzania i dostarczania danych wraz z pełnym wyposażeniem i infrastrukturą do dystrybucji energii i zapewnienia parametrów środowiskowych oraz koniecznego poziomu odporności i zabezpieczeń wymaganych w celu zapewnienia pożądanej dostępności usług
• Wg ANSI/TIA 942–A (p.3.2)
Centrum przetwarzania danych (amer. data center):
budynek lub jego wydzielona część, której podstawowe funkcje zostały tak zaplanowane, aby stanowiły obszar przygotowany do zlokalizowania pomieszczenia serwerów oraz jego zaplecza technicznego.
Teoria, teorią jednak potocznie nadal używa się pojęcia „data center” lub słowa „serwerownia”. Można jeszcze się zastanowić czy są to pojęcia całkowicie wymienne. Jest jasne, że dla słów używanych potocznie nie ma ścisłych definicji i rozumienie tych pojęć jest całkowicie wymienne niemniej w głębszych półcieniach zabarwienia tych słów uznaje się, że serwerownia to obiekt trochę mniejszy o skromniejszym wyposażeniu niż data center. Centrum przetwarzania danych to określenie używane w stylistyce formalnej, rzadziej w języku mówionym. Natomiast oznacza ono już jak zostanie użyte, z reguły obiekt o sporej wielkości z dedykowanym wyposażeniem i funkcjami.